بررسی نمادهای شیعی در هنر ایران

پایان نامه
چکیده

واژه یا تصویر یک نماد است که متضمن چیزی در ماوراء معنای آشکار و مستقیم خود باشد. نماد دارای جنبه ای وسیع تر و ناخود آگاه است که هرگز نمی توان به طور دقیق آن را تعریف کرد. برخی نمادها براساس اصل نسبیت فرهنگی سیر تحول تاریخی خود را در ایران طی کرده و باقی مانده اند که از میان این دسته از نمادها می توان نمادهای شیعی را نام برد که هر زمان مفهوم خاصی را در قالب فرهنگ دوران ارائه نموده است. ایران از آغاز شکلگیری تشیع همواره یکی از کانون های اصلی شیعیان محسوب می شده است. نمادهای شیعی در دوره ای در محدودیت زیاد و در دوره ای آشکار بیان می شوند که همه این مسائل بستگی به سیاست و دیانت حاکمان عصر داشته که چه مذهب و چه سیاستی را در پیش گیرند. اهمیت هنرشیعی در دوران اسلامی، مطالعات بنیادین در خصوص آنها را لازم و ضروری می سازد. در این میان، آنچه که، کمتر به آن توجه شده؛ جنبه های نمادین مذهبی این آثار هنری است که در پس مضامین و موتیف های تزئینی آنها، جهان بینی حاکم بر آن دوره نمود یافته است. با توجه به موارد فوق الذکر در این پژوهش با اتکا به مطالعات کتابخانه ای سعی بر آن شده است تا با مطالعه نمادهای شیعی در آثار به جای مانده در دوران پس از اسلام در ایران، تحلیلی مناسب از زمینه اعتقادی در پس این نمادها ارائه گردد. با انجام مطالعات مشخص گردید که پس از تقسیم نمادهای شیعی در دو حوزه بصری و نوشتاری، یکی از نمادهای مهم و تأثیر گذار شیعیان در تمام ادوار اسلامی، نمادهای کتیبه ای بوده است. بر همین اساس، در این پژوهش، سعی بر آن شده است تا با بررسی جنبه های نمادین آثار شیعیان در اشیاء و ابنیه اسلامی، گامی اساسی در جهت تبیین نمادهای شیعی و جهان بینی حاکم بر آنها برداشته شود. بررسی مضامین نمادین شیعی آثار هنری به درک بهتر مفاهیم مذهبی و دینی ذهن حاکمان آن دوره و سازندگان آنان کمک شایانی خواهد کرد. شایان ذکر است که، لازمه شناخت صحیح و واقعی طرحها، نقوش و علائمی که بر روی اشیاء و ابنیه این دوران ظاهر شده اند، داشتن آگاهی از فلسفه و ایدئولوژی اسلامی؛ شناخت کافی از تاریخ زمان،ترقی فکری، عقیدتی، میزان رشد و پیشرفت علوم، فنون، صنایع و اوضاع اجتماعی محیطی است که هنرمند در آن به هنر پروری مشغول بوده است.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی نمادهای تصویری هنر شیعی در نقاشی قهوه  خانه ای

نقاشی قهوه خانه ای از جمله هنرهایی است که از بطن جامعه و توسط نقاشان مکتب ندیده ای بوجود آمد که هر کدام از آن ها در حرفه های مختلف مثل کاشی سازی، گچ بری، و... فعالیت می کردند. در این نوع نقاشی شاهد مضامین مذهبی و غیر مذهبی هستیم که بدون تکلف و در نهایت سادگی به تصویر کشیده شده اند. در قهوه خانه ها نقالانی حضور داشتند که به بیان داستان های مذهبی، ملی و حماسی می پرداختند، نقاشان قهوه خانه ای متأث...

متن کامل

بررسی نمادهای تصویری هنر شیعی در نقاشی قهوه  خانه ای

نقاشی قهوه خانه ای از جمله هنرهایی است که از بطن جامعه و توسط نقاشان مکتب ندیده ای بوجود آمد که هر کدام از آن ها در حرفه های مختلف مثل کاشی سازی، گچ بری، و... فعالیت می کردند. در این نوع نقاشی شاهد مضامین مذهبی و غیر مذهبی هستیم که بدون تکلف و در نهایت سادگی به تصویر کشیده شده اند. در قهوه خانه ها نقالانی حضور داشتند که به بیان داستان های مذهبی، ملی و حماسی می پرداختند، نقاشان قهوه خانه ای متأث...

متن کامل

هنر شیعی در ایران

در این مقاله تلاش شده است با رویکرد جامعه‌شناسی هنر نگاهی به عناصر شیعی در هنرهای متفاوت ایرانی اسلامی افکنده شود و تاریخ و نحوه‌ی ظهور آنها و نیز عوامل اجتماعی موثر بر این ظهور مطالعه شود. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد به تناسب نوع حکومت‌های اسلامی، اعم از شیعی و غیر شیعی در دوره‌های گوناگون، شیوه نمایش عناصر شیعی در هنر تغییر کرده است. هنگامی که شیعیان دچار محدودیت بودند این عناصر کمتر بوده و ه...

متن کامل

هنر شیعی در ایران

در این مقاله تلاش شده است با رویکرد جامعه شناسی هنر نگاهی به عناصر شیعی در هنرهای متفاوت ایرانی اسلامی افکنده شود و تاریخ و نحوه ی ظهور آنها و نیز عوامل اجتماعی موثر بر این ظهور مطالعه شود. یافته های مقاله نشان می دهد به تناسب نوع حکومت های اسلامی، اعم از شیعی و غیر شیعی در دوره های گوناگون، شیوه نمایش عناصر شیعی در هنر تغییر کرده است. هنگامی که شیعیان دچار محدودیت بودند این عناصر کمتر بوده و ه...

متن کامل

بررسی نمادهای اساطیری و شیعی در هنر های تجسمی دوره پهلوی ایران

حضور نمادها، رمزها و اساطیر برای انسان و زندگی او در همه زمان ها تا به امروز ضروری و اجتناب ناپذیر بوده، ضرورتی که در هنرهای تجسمی به بهترین وجه به تصویر کشیده شده است. هنر ایران حالت نمودی بی بود را به صورت مظاهر تخیلی تجلیات ازلی بیان می کند، در برابر هنر متجسد و انسان مدار غربی. بین صور معلق عالم مثال که عنصر غالب تفکر تمثیلی و تأویلی ایران بوده و فضای متحرک و چند سطحی و چند بعدی هنر ایران ا...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023